Izolacja termiczna budynku zimą

Wymagania prawne i normy dotyczące izolacji termicznej budynków

Zgodnie z WT 2021, wszystkie przegrody budowlane muszą spełniać wymagania dotyczące energooszczędności i szczelności powietrznej. Przykładowe wartości graniczne współczynnika U to:

W Polsce stopniowo zaostrza się normy, dążąc do U ≤ 0,18 W/m²K dla ścian zewnętrznych. Co więcej, nowelizacja dyrektywy EPBD Recast (2024) wprowadza obowiązek realizacji budynków zeroemisyjnych od 2030 r.

Projektowanie i ocena izolacyjności cieplnej oparte są na normach:
• PN-EN ISO 6946,
• PN-EN 13163 (EPS),
• PN-EN 13162 (wełna mineralna).

Wszystkie materiały termoizolacyjne muszą posiadać aktualne deklaracje właściwości użytkowych (DoP) i oznakowanie CE. Należy również przestrzegać przepisów dotyczących minimalnych temperatur aplikacji klejów, tynków i pianek montażowych.

Parametry techniczne dobrej izolacji termicznej

Skuteczność izolacji cieplnej określają przede wszystkim parametry:
• λ – współczynnik przewodzenia ciepła [W/mK]. Im niższy, tym lepsza izolacyjność (wartości poniżej 0,035 W/mK uznawane są za bardzo dobre).
• U – współczynnik przenikania ciepła [W/m²K]. Graniczne wartości regulowane są przez WT 2021 (tabela powyżej).
• R – opór cieplny [m²K/W]. Określa zdolność do hamowania przepływu ciepła. Wylicza się go wg wzoru R = d/λ, gdzie d to grubość warstwy. Np.:
  • płyta EPS 0,15 m i λ = 0,036 W/mK ma R = 4,17 m²K/W,
  • płyta XPS 0,12 m i λ = 0,032 W/mK ma R = 3,75 m²K/W,
  • wełna mineralna 0,20 m i λ = 0,035 W/mK ma R = 5,7 m²K/W.
• Paroprzepuszczalność – decyduje o zdolności materiału do odprowadzania pary wodnej.
• Nasiąkliwość – zdolność do wchłaniania i zatrzymywania wody.
• Odporność mechaniczna – wytrzymałość na uszkodzenia powodowane przez siły zewnętrzne.
• Chłonność wody – wpływa bezpośrednio na utrzymanie parametrów λ w wilgotnym środowisku.

W niskich temperaturach każdy izolacyjny materiał budowlany zachowuje się nieco inaczej:
• Płyty styropianowe EPS (λ = 0,031 – 0,045) i płyty XPS ((λ = 0,029–0,036) pozostają stabilne wymiarowo nawet przy mrozie. Kleje i piany montażowe wymagają jednak temperatury co najmniej +5°C. Można również użyć dodatków lub domieszek przeciwmrozowych.
• Wełna mineralna (λ = 0,032 – 0,045) utrzymuje swoje właściwości cieplne również przy ujemnych temperaturach, lecz w kontakcie z wilgocią traci izolacyjność. Wymaga więc zabezpieczenia folią lub tynkiem paroprzepuszczalnym.
• PIR zapewnia najlepszą izolacyjność cieplną (λ = 0,020 – 0,026 W/mK) nawet przy –20°C.
Warto też pamiętać, że optymalna wilgotność względna powietrza podczas prac wynosi 40 – 70%. Jej przekroczenie obniża przyczepność klejów i pian.

Rodzaje materiałów izolacyjnych – porównanie techniczne

Materiały izolacyjne do stosowania zimą

W celu zapewnienia komfortu termicznego i korzyści w postaci niższych rachunków, podczas prac budowlanych w okresie zimowym warto korzystać z takich materiałów jak:
• Wełna mineralna hydrofobizowana – niska nasiąkliwość i stabilność współczynnika λ sprawiają, że materiał dobrze izoluje nawet przy wilgotnym powietrzu. Cechuje się też wysoką odpornością ogniową i paroprzepuszczalnością, co umożliwia odprowadzanie pary wodnej z przegród zimą, ograniczając ryzyko kondensacji.
• Płyty EPS grafitowe – λ = 0,031 – 0,033 W/mK zapewnia bardzo dobrą izolacyjność przy stosunkowo niewielkiej grubości. Płyty są wymiarowo stabilne w niskich temperaturach, jednak kleje montażowe powinny być odporne na mróz lub stosowane z zaprawami zimowymi.
• Płyty XPS – niemal całkowicie odporne na działanie wilgoci, idealne do izolacji fundamentów i podłóg w kontakcie z gruntem zimą. Wytrzymują cykle zamarzania i rozmrażania bez pogorszenia parametrów izolacyjnych.
• Piany montażowe zimowe – przeznaczone do stosowania nawet przy –20 °C, charakteryzują się długim czasem utwardzania. Należy stosować je wyłącznie na suche powierzchnie, aby zachować przyczepność i szczelność.
• Zaprawy klejowe zimowe – umożliwiają pracę w temperaturach +1 – +5 °C. W porównaniu z tradycyjnymi zaprawami ich czas wiązania jest wydłużony. Zapewniają jednak prawidłowe związanie materiału w trudnych warunkach atmosferycznych.
• Folie paroizolacyjne i wiatroizolacyjne – dobre parametry Sd zapewniają kontrolę przepływu pary wodnej, a folia zachowuje elastyczność nawet przy –10 °C. Kluczowe jest szczelne łączenie pasów folii przy użyciu taśm aluminiowych lub PCV, co chroni budynek przed mostkami termicznymi i utratą ciepła zimą.
Wykonując izolację budynku w niskich temperaturach, unikaj montażu zawilgoconych płyt. Grozi to mikropęknięciami powstającymi wskutek zamarzania wody.

Jak prawidłowo wykonać montaż izolacji termicznej zimą?

Prace ociepleniowe zimą powinny odbywać się przy temperaturze powietrza i podłoża wynoszącej min. +5 °C . Jeśli jest ona niższa, należy stosować specjalne zaprawy i kleje zimowe. Zacznij od przygotowania podłoża, czyli dokładnego oczyszczenia powierzchni i gruntowania, aby zapewnić płytom różnej grubości odpowiednią przyczepność. Kolejne warstwy izolacji układaj „na mijankę”. Wszelkie szczeliny wypełniaj pianą niskoprężną, aby wyeliminować mostki termiczne. Montaż wymaga również prawidłowego mocowania – kołki talerzowe i siatki elewacyjne gwarantują stabilność nawet w trudnych warunkach.

Aby zachować parametry izolacyjne, kontroluj wilgotność powietrza i zabezpiecz materiały przed nasiąkaniem. Przy budowie domu przydadzą Ci się m.in. folie fundamentowe. Zadbaj także o ochronę płyt przed innymi czynnikami atmosferycznymi, takimi jak wiatr i opady śniegu czy deszczu. Skorzystaj np. z tymczasowych osłon i namiotów termicznych.

Jak zabezpieczyć budynek przed stratami ciepła w trakcie zimowych prac wykończeniowych?

Podczas ocieplania domu zimą nie wystarczy postawić na materiały o niskim współczynniku przewodzenia ciepła. Trzeba też dokładnie uszczelnić stolarkę okienną i drzwiową, aby ograniczyć ucieczkę ciepła oraz przeciągi. Warto stosować w tym celu tymczasowe przegrody i folie ochronne, które zabezpieczają wnętrze przed wiatrem, opadami i nadmiernym wychłodzeniem.

Pamiętaj też, że temperatura i wilgotność powietrza mają bezpośredni wpływ na parametry materiałów izolacyjnych:
• piany PUR potrzebują suchej powierzchni i odpowiedniej temperatury aplikacji,
• wełna mineralna powinna być chroniona przed zawilgoceniem,
• płyty styropianowe i systemy ETICS wymagają odpowiedniego klejenia i mocowania, szczególnie w niskich temperaturach.
Przed nadejściem sezonu zimowego przeprowadź ponadto kontrolę szczelności budynku oraz test blower door i zaizoluj instalacje wodno-kanalizacyjne. Dzięki takim działaniom wszystkie prace zostaną wykonane prawidłowo i sprawnie, zapewniając budynkowi mieszkalnemu mniejsze zużycie energii i komfort cieplny.

Najczęstsze błędy przy ocieplaniu budynku

Do najczęstszych błędów przy ocieplaniu budynków należą:
• Nieodpowiednia temperatura aplikacji – kleje, tynki i piany stosowane poniżej zalecanej temperatury tracą przyczepność i mogą zamarzać.
• Brak gruntowania i niewłaściwe przygotowanie podłoża – powierzchnia nieoczyszczona lub nieodtłuszczona prowadzi do gorszej przyczepności materiałów izolacyjnych.
• Zbyt wysoka wilgotność powietrza – montaż przy wilgotności >70% obniża skuteczność klejenia i wiązania pian.
• Niedokładne łączenie płyt EPS lub wełny – nieprawidłowe wykonanie łączeń powoduje straty ciepła i zwiększa ryzyko kondensacji.
• Niewłaściwe stosowanie pianek i zapraw zimowych – używanie ich niezgodnie z instrukcją może skutkować ich zamarzaniem.
• Brak kontroli szczelności po montażu – pominięcie testów i inspekcji może skutkować nieszczelnościami i spadkiem efektywności energetycznej budynku.

Izolacja poszczególnych elementów budynku

Czas i sposób wykonywania prac izolacyjnych zależy zarówno od specyfiki budynku, jak i jego konkretnych elementów:

1. a) Izolacja fundamentów

   Fundamenty zawsze izoluj poniżej strefy przemarzania gruntu, aby chronić je przed mrozem i wilgocią. Do tego celu najlepiej stosować styropiany fundamentowe EPS lub XPS, które łączą niską nasiąkliwość z odpornością na obciążenia mechaniczne. Dodatkowo zaleca się stosowanie hydroizolacji bitumicznych, pap oraz membran fundamentowych, które zabezpieczają przegrodę przed wodą gruntową.

2. b) Izolacja ścian zewnętrznych

   Do termoizolacji ścian zewnętrznych wykorzystuje się systemy ETICS, składające się z kleju, siatki zbrojącej, zaprawy i płyt izolacyjnych (EPS lub wełna mineralna). Ważne okaże się zapewnienie ciągłej paroizolacji i wyeliminowanie mostków termicznych. Rekomendowane materiały to styropiany fasadowe EPS, wełny fasadowe oraz systemy izolacji fasadowych AB Bechcicki, gwarantujące stabilność parametrów zimą.

3. c) Izolacja dachów i stropów

   Przy dachach skośnych stosuje się wełny do poddaszy i folie paroprzepuszczalne, umożliwiające odprowadzanie wilgoci i zachowanie izolacyjności przy niskich temperaturach. Na dachach płaskich kładzie się z kolei wełny do dachów płaskich, styropiany XPS oraz systemy izolacji dachów płaskich, odporne na obciążenia i wilgoć. Do ocieplenia podłóg i stropów najlepiej nadaje się wełna mineralna do stropów, która dodatkowo poprawia izolację akustyczną między kondygnacjami.

Hurtownia budowlana AB Bechcicki – certyfikowane produkty i fachowe doradztwo

Profesjonalna izolacja zimą wymaga zastosowania materiałów do ociepleń zimowych i prawidłowego montażu, który eliminuje mostki termiczne. Wybór certyfikowanych produktów zapewni trwałość konstrukcji, długoterminowe oszczędności i zgodność z WT 2021. W ich poszukiwaniu zajrzyj na platformę budowlaną AB Bechcicki. Znajdziesz tu wszystko, co potrzebne do kompleksowej izolacji – od styropianów i wełen, przez folie i hydroizolacje, po kompletne akcesoria montażowe.